H ΑΒΥΣΣΟΣ ΤΗΣ ΠΤΩΧΕΥΣΗΣ ΚΑΙ Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗΣ

Του Aλεξη Παπαχελα
Πολλοί άνθρωποι οι οποίοι παρακολουθούν συστηματικά τις εξελίξεις στην Ελλάδα αναρωτιούνται πώς και δεν έχει σημειωθεί θεαματική κοινωνική έκρηξη. Γνωρίζοντας το παρελθόν της χώρας και την κουλτούρα της διαμαρτυρίας χωρίς όρια, είναι φυσικό να τους εκπλήσσει η μέχρι τώρα ψυχραιμία που έχει επιδείξει η κοινή γνώμη.
Εξηγήσεις υπάρχουν. Πρώτα απ’ όλα ο κόσμος είναι τρομαγμένος, ακόμη και πανικόβλητος.
Δουλειές χάνονται, επίπεδα διαβίωσης καταρρέουν και η χώρα δίνει την εντύπωση ότι επιβιώνει από δόση σε δόση. Σε αυτές τις συνθήκες προέχει το ένστικτο της επιβίωσης. Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη. Η Ελλάδα κοίταξε την άβυσσο και μέτρησε πόσο σκοτεινή και ατελείωτη μπορεί να είναι. Η πρώτη φορά ήταν με τα Δεκεμβριανά, όπου μέσα σε λίγες ώρες η πρωτεύουσα μετατράπηκε σε μια ζούγκλα ανομίας και βίας με το κράτος να παρακολουθεί ανήμπορο και ανίκανο. Κάποιοι βολεμένοι, και γι’ αυτό ενοχικοί, επιχειρούν να τα ντύσουν με ένα δήθεν ρομαντικό μανδύα. Στην πράξη όμως ήταν ένα επικίνδυνο παράδειγμα του πού μπορεί να οδηγήσει ο λαϊκισμός όταν παντρεύεται με τη βία, όταν π.χ. έχεις ανήλικα παιδιά να πετάνε πέτρες με την καθοδήγηση των δασκάλων τους ή δημοσιογράφους να κάνουν κηρύγματα αδιαλλαξίας και προτροπής σε στάση. Η ελληνική μεσαία τάξη έχει, όμως, ένστικτο αυτοσυντήρησης και κατάλαβε πως αν τα Δεκεμβριανά επαναληφθούν τρεις - τέσσερις φορές, η χώρα θα βυθισθεί σε μια βαθιά κρίση χωρίς τέλος.
Ξανακοιτάξαμε την άβυσσο και τρομάξαμε, οι περισσότεροι, με τα τρία παιδιά της ΜΑΡΦΙΝ που έπεσαν θύματα μιας τρελής χουλιγκανικής βίας που θέλει να κάψει και να γκρεμίσει τα πάντα. Πολλοί άνθρωποι που ήταν έξαλλοι και στα πρόθυρα ακροτήτων έκαναν ένα βήμα πίσω εκείνη την ημέρα και αναρωτήθηκαν «πού πάμε;».

Η αβεβαιότητα αλλά και το ένστικτο αυτοσυντήρησης μάς έχουν ακόμη προφυλάξει από το χάος της βίας. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει ακόμη ο κίνδυνος μιας μεγάλης έκρηξης ανεξέλεγκτων διαστάσεων. Δεν είναι αστείο νούμερο το 15% της ανεργίας, ούτε ο θυμός ανθρώπων που νόμιζαν ότι θα ανήκαν πάντοτε στη μεσαία τάξη και τώρα φλερτάρουν με τα όρια της φτώχειας. Την ένταση, άλλωστε, τη νιώθεις παντού, ακόμη και στα σκυθρωπά πρόσωπα που βλέπεις στους δρόμους. Μια μικρή σπίθα αρκεί για να πάρει φωτιά αυτό το σκηνικό και γι’ αυτό είναι προπετές και πρόωρο να έχει οιοσδήποτε τη βεβαιότητα πως «τα χειρότερα πέρασαν». Μέχρι τώρα, όμως, η κοινωνία έχει δείξει μια απίστευτη ψυχραιμία και ωριμότητα, παρά τον θυμό και την οργή.